İş Kazası Tazminat Davası Nasıl Açılır ? İşveren ve İşçi Hakları

İŞ KAZASI TAZMİNAT DAVALARI

İş kazası nedeniyle maddi ve manevi zararlarda bazı önemli hususlardan ve usule ilişkin prosedürle sıklıkla merak edilmektedir. Nitekim iş kazası vakalarının doğası gereği, rapor almayı ve uzman raporlarını düzenlemeyi içerdiği ve davacı işçiler için zor bir süreç olabileceğinden uzun zaman alabilir. Bu nedenle, süreci hızlandırmak ve usul ekonomisi ilkesi açısından etkili bir yasal süreci takip etmek için süreci anlatmak ve iş kazası tazminat davaları hususuna değinmek isabetli olacaktır.

İŞ KAZASI DURUMUNDA YAPILMASI GEREKENLER

İş kazası meydana gelmesi ile birlikte, işçi ve işveren üzerinde bazı konularda yükümlülükler ortaya çıkar ve bu yükümlülüklerin yerine getirilmemesi tarafların sorumluluğuna neden olur. Bu nedenle, bir iş kazası halinde yapılacak işlemler aşağıdaki gibidir:

• İş kazası ile sağlık müdahalesi yapılır.
• İşyeri kaza raporu hazırlanır, tutanaklara iki şahit ismi yazılır ve imzaları alınır.
• Kaza kolluk birimine (Polis veya Jandarma) bildirilir.
• Kaza, Bağlı Sosyal Güvenlik Kurumu Birimi’ne raporlanır.

Bir iş kazası durumunda, bu prosedürler yapılmalıdır. Bu işlemler yapılmazsa, işlemi yapmakla yükümlü kişiler için gerekli soruşturma başlatılacak ve bireylerin sorumlulukları yerine getirilecektir. Öte yandan, kanunla belirlenen son tarihlere uyulmalıdır. Bu sürelere uyulmaması, işveren ve işçinin hata oranlarının belirlenmesinde önemli bir faktör olabilir.

İŞ KAZASI DURUMUNDA AÇILACAK DAVALAR NELERDİR?

Bir iş kazası meydana geldiğinde, kolluk kuvvetleri ve savcı, işçinin yaralanması ve ölümü durumunda gerekli soruşturmayı yaparak ilgililere karşı ceza davası açacaktır. Buna ek olarak, işçi veya varisleri (işçinin ölümü durumunda) tarafından dava açılabilir ve tazminat talepleri talep edilebilir. Yetkili mahkemede ve yetkili mahkemede açılacak maddi zararlar ve manevi zararlar gibi davalar iş kazasına dayanacak ve iş kazası sonucu maddi ve manevi zararları telafi etmeyi amaçlamaktadır. Ayrıca, bir iş kazası durumunda Sosyal Güvenlik Kurumu tarafından açılacak davalar da vardır. Kusurun işverene ait olması veya bu gibi durumlarda üçüncü bir kişi veya işçiye ait olması durumunda, Kurum ödenen masrafları geri alabilir ve bu konuyu dava edebilir. Sonuç olarak, bir iş kazası sonucu açılacak 3 tür dava vardır:

CEZA SORUŞTURMASI VE CEZA DAVASI

İş kazası meydana geldikten sonra işyerine bağlı kolluk biriminin işveren tarafından haberdar edilmesi gerekir. Bağlı olduğu kolluk kuvvetleri polis veya jandarma olabilir. Bildirim yapıldıktan sonra ilgili iş kazası için dosya açılacak ve kolluk birimleri tarafından soruşturma aşaması başlatılacaktır. Burada bir ölüm durumunda savcı dosyayı bizzat ele alacak ve kusurlu kişiler tespit edilirse, bu kusurlu kişilere karşı ceza davası açacaktır.

İş kazası nedeniyle ölüm halinde, ilgili kişilere bir hata atfedilebiliyorsa, Türk Ceza Kanunu’nun ilgili hükümleri uyarınca bir ceza davası açılacak ve sorumlulukları belirlenen şirket yetkilileri ve kişiler sanık olarak yargılanacaktır.

İŞ KAZASI SONUCU SGK DAVALARI

İş kazası sonucunda kusur oranları belirlenecek ve kusurlar çalışan, üçüncü taraf veya işverene atfedilecektir. Bu kusur oranları sonucunda, yaşadığı iş kazası sonucu işçiye gerekli yardım verilecek, aylık olarak ödenecek ve çalışan olarak sağlanmaya çalışılacaktır. Nitekim bu yardım Kurum tarafından sağlanacak ve Kurum, kusurları ile orantılı olarak ilgili kişilere başvuracaktır. İş kazası sonucu Kurum, iş kazası geçiren işçinin sigortasının başlamaması, primlerin ödenmemesi, ancak ödenme hakkına sahip olması halinde iş kazası ödemeleri için gerekli ödemeyi yapacaktır.  Bir iş kazası sonucu kusur oranları belirlenirken meydana gelen iş kazası, işverenin kasıtlı eyleminden dolayı meydana gelmiş olabilir. Yine, işverenin işçi sağlığını koruma ve mevzuatın gerekliliklerini yerine getirmeme kurallarına uymaması nedeniyle bir kaza meydana gelmiş olabilir. Son olarak, Türk Ceza Kanunu anlamında işverenin cezai bir fiili nedeniyle bir iş kazası meydana gelmiş olabilir. Her üç durumda da işverenin kusurlu olduğu açıktır. Kusur işverende olduğu için kurum işverene başvurabilir.

İŞ KAZALARINDAN KAYNAKLANAN TAZMİNAT DAVALARI

Maddi Tazminat Davası (iş kazası nedeniyle): İş kazası geçiren işçi ruhsal ve / veya fiziksel olarak zarar görmüş olabilir. Burada, zihinsel ve / veya fiziksel olarak zarar gören işçi, bu zararı gidermek için Türk Borçlar Kanunu’na göre dava açma hakkına sahiptir. Türk Borçlar Kanunu’nun 51 ve ötesinde yapılan haksız fiil nedeniyle tazminat hükümlerine göre iş kazası geçiren işçi; hasar durumunda hasarın giderilmesini talep edebilecektir. Ayrıca, ölüm ve fiziksel zararlardan zarar gören işçi, bazı masrafları karşılamayı talep edebilir. Ölüm ve bedensel zarar durumunda kaza geçiren işçi, aşağıdaki masrafları karşılamayı talep edebilir:

Ölüm durumunda;

• Cenaze masrafları,
• Tedavi masrafları (ölümden önce tedavi varsa)
• İş gücünün azalması veya kaybından kaynaklanan kayıplar.
• Bu nedenle ölülerin desteğinden yoksun bırakılanların uğradıkları kayıplar,

Fiziksel Hasar Durumunda;

• Tedavi giderleri
• Kazanç kayıpları,
• İş gücünün azalması veya kaybından kaynaklanan kayıplar.
• Ekonomik geleceğin sarsılmasından kaynaklanan kayıplar.

Talep edilebilir.

İş kazası geçiren işçi, işverene karşı tazminat davası açabilir ve yukarıda belirtilen masrafların bu davada karşılanmasını talep edebilir. Burada belirtilmesi gereken nokta, işçinin gelecekteki hak kaybını da talep edebileceğidir. Nitekim işgücü kaybından muzdarip bir işçi gelecekte bu problemi yaşayacaktır ve iş kazası ve müteakip süreç boyunca kendisine verilen maaşlar ile bir an için tatmin olabilse bile, uzun vadede bu mümkün olmayacaktır. Bu nedenle, en önemli husus, işçinin çalışma gücünün azalması veya kaybolması nedeniyle maruz kalacağı kayıplardır.

Bir iş kazası nedeniyle açılacak davalardan biri olan maddi tazminat davası için en önemli belge SGK müfettişleri tarafından düzenlenen tutanak ve belgelerdir. Nitekim SGK müfettişleri iş kazasını yerinde inceleyecek, iş kazası geçiren işçinin taraflarının beyanlarını, sigorta bilgilerini ve çalışma koşullarını, maaşını vb. konular hakkında bilgi sahibi olacak ve her türlü araştırmayı yapacaktır. Hem kusur oranlarının belirlenmesinde hem de işgücü kaybının belirlenmesinde önemli bir rol oynayacaktır. Bu nedenle SGK müfettişleri tarafından hazırlanan raporlar büyük önem taşımaktadır.